خريد محصولات آف آن لايت

وقتي صحبت از برق كشي به ميان مي آيد، بسياري از مردم تنها به پريزها و كليدهاي خانه خود فكر مي كنند. اما دنياي برق به دو حوزه متمايز مسكوني و صنعتي تقسيم مي شود كه هركدام نيازمندي ها، استانداردها و ملاحظات فني كاملاً متفاوتي دارند. درك اين تفاوت ها، به ويژه در مورد اجزاي اصلي مانند سيم و كابل برق و لوله، نه تنها براي مهندسان و پيمانكاران، بلكه براي صاحبان صنايع نيز حياتي است. در اين مقاله، به شكافتن همين تفاوت ها مي پردازيم.

تفاوت در ماهيت و مقياس كار

برق مسكوني معمولاً با ولتاژ پايين (۲۲۰ يا ۱۱۰ ولت) و جريان هاي نسبتاً كم سروكار دارد. بارهاي اصلي آن شامل روشنايي، لوازم خانگي و سيستم هاي صوتي و تصويري است. در مقابل، برق صنعتي اغلب با ولتاژهاي بالا (مانند ۳۸۰ ولت يا حتي كيلوولت) و جريان هاي بسيار سنگين مواجه است. اين سيستم ها موتورهاي بزرگ، ماشين آلات، كوره هاي صنعتي و سيستم هاي كنترل را تغذيه مي كنند. اين تفاوت بنيادين، اولين و مهمترين عامل در انتخاب نوع سيم، كابل و لوله است.

سيم و كابل: ضخامت، عايق و استحكام

۱. سطح مقطع (سايز) 

• مسكوني: در برق كشي خانه، معمولاً از سيم و كابل با سطح مقطع نسبتاً كوچك استفاده مي شود. براي مثال، سيم هاي ۱.۵ ميلي‌متر مربع براي روشنايي و سيم هاي ۲.۵ ميلي‌متر مربع براي پريزهاي معمولي رايج هستند.
• صنعتي: در محيط صنعتي، به دليل وجود ماشين آلاتي كه جريان راه اندازي و كار بسيار بالايي مصرف مي كنند، كابل ها با سطح مقطع بسيار بزرگتر مورد نياز است. كابل هاي با سايز ۱۰، ۱۶، ۳۵، ۹۵ ميلي‌متر مربع و حتي بالاتر در اين فضاها كاملاً متداول هستند. اين كابل هاي سنگين، توان لازم براي چرخاندن يك موتور چندصد اسب بخاري را تأمين مي كنند.

۲. نوع عايق و روكش

• مسكوني: عايق سيم هاي خانه معمولاً از جنس PVC است. اين عايق براي دما و شرايط نسبتاً پايدار محيط خانه كافي است.
• صنعتي: محيط هاي صنعتي مي توانند بسيار خشن باشند. امكان وجود روغن، مواد شيميايي، حلال ها، ساييدگي مكانيكي و دماي بسيار بالا (نزديك كوره ها) يا بسيار پايين وجود دارد. بنابراين، كابل هاي صنعتي داراي عايق و روكش هاي مقاوم و تخصصي هستند. عايق XLPE (پلي اتيلن شبكه‌اي شده) به دليل مقاومت حرارتي عالي (تا ۹۰ درجه سانتي‌گراد) و استحكام مكانيكي بالاتر، گزينه رايجي در صنعت است. همچنين كابل هاي با روكش لاستيكي (Rubber) يا ترموپلاستيك مقاوم در برابر روغن و مواد شيميايي براي چنين محيط هايي طراحي شده اند.

۳. ساختار و محافظ

• مسكوني: كابل هاي معمولي خانه اغلب از نوع NYY يا NYM هستند كه داراي يك لايه محافظ نهايي PVC مي باشند.
• صنعتي: بسياري از كابل هاي صنعتي به يك لايه محافظ (آرمور) فلزي مجهز هستند. اين لايه كه مي تواند از جنس نوار گالوانيزه يا سيم بافته شده فولادي باشد، از كابل در برابر فشارهاي فيزيكي، ضربه، ساييدگي و حتي گازگرفتگي جوندگان محافظت مي كند. اين نوع كابل ها اغلب به نام كابل هاي آرموردار شناخته مي شوند.

لوله و اتصالات: استحكام، حفاظت و انعطاف

۱. جنس و مقاومت

• مسكوني: رايج ترين نوع لوله برق در ساختمان هاي مسكوني، لوله PVC است. اين لوله ها سبك، مقرون به صرفه و نصب آساني دارند و براي محيط هاي خشك و بدون ضربه ايده آل هستند.
• صنعتي: در كارخانه ها، لوله برق در معرض خطرات زيادي است. احتمال ضربه توسط ليفتراك ها، افتادن ابزارآلات سنگين، تماس با مواد خورنده و حرارت بالا وجود دارد. بنابراين، لوله هاي فولادي گالوانيزه يا لوله هاي PVC سخت صنعتي با ضخامت بسيار بيشتر، گزينه هاي استاندارد هستند. لوله هاي فولادي (مانند IMC و EMT) استحكام مكانيكي و مقاومت حرارتي فوق العاده اي ارائه مي دهند.

۲. انعطاف و تحرك

• مسكوني: در خانه ها، تاسيسات برق معمولاً ثابت هستند.
• صنعتي: در بسياري از كاربردهاي صنعتي، ماشين آلات متحرك وجود دارند (مانند ربات هاي جوشكار، craneها). براي تغذيه اين دستگاه ها، از كابل هاي انعطاف پذير مخصوص (فِلكسي) و لوله هاي فلكسي فلزي بافته شده استفاده مي شود. اين لوله ها نه تنها اجازه حركت را مي دهند، بلكه در برابر ساييدگي و جرقه نيز مقاوم هستند.

۳. اتصالات و آب بندي

• مسكوني: اتصالات در برق مسكوني اغلب ساده و از جنس پلاستيك هستند.
• صنعتي: اتصالات در محيط صنعتي بسيار پيچيده تر و مستحكم ترند. از اتصالات ضد انفجار (Explosion-Proof) در محيط هاي با خطر آتش سوزي و انفجار (مانند پالايشگاه ها) استفاده مي شود. اين اتصالات به گونه اي طراحي شده اند كه در صورت وقوع انفجار در داخل باكس، آن را مهار كرده و اجازه سرايت به محيط بيرون را ندهند. همچنين اتصالات و باكس هاي ايپكس (IP Rating) با درجه حفاظت بالا (مانند IP67) براي محيط هاي پرگردوغبار يا مرطوب صنعتي ضروري هستند.

جمع بندي

برق كشي صنعتي يك دنياي كاملاً تخصصي است كه در آن ايمني، قابليت اطمينان و دوام در برابر شرايط سخت، اولويت مطلق دارد. در حالي كه برق مسكوني بر سادگي و مقرون به صرفه بودن تمركز دارد، برق صنعتي نيازمند استفاده از كابل هاي با سطح مقطع بالا و عايق هاي مقاوم، لوله هاي مستحكم فلزي و اتصالات ويژه است. اين تفاوت ها ريشه در ماهيت متفاوت بارهاي الكتريكي و محيط هاي عملياتي دارد. بنابراين، به كارگيري استانداردها و محصولات مناسب در هر حوزه، نه تنها يك انتخاب فني، بلكه يك ضرورت براي تضمين ايمني و تداوم توليد است.